Abstrakt:

Wizerunek szkoły wyższej autorka traktuje jako elementarny czynnik przewagi konkurencyjnej na współczesnym rynku edukacyjnym. Specyfikę współczesnego rynku edukacyjnego wyznacza szereg niezbyt pozytywnych dla szkół wyższych zjawisk, z czego najistotniejsze to występujący niż demograficzny oraz wysokie bezrobocie wśród ich absolwentów. Obserwuje się słabnący popyt pracodawców na ww. absolwentów. Sytuacja ta powoduje realne zagrożenie dla istnienia i rozwoju szkolnictwa wyższego, co dotyczy szczególnie uczelni niepublicznych. Sytuacja ta stwarza też konieczność poszukiwania przewag konkurencyjnych na rynku
edukacyjnym. Powstaje zasadnicze pytanie, co stanowi przewagę konkurencyjną szkół wyższych? Przewaga konkurencyjna dowolnej organizacji ma miejsce wówczas, gdy realizuje ona wartości nie realizowane przez inne organizacje w obrębie tego samego sektora, bądź realizuje je w lepszy, bardziej atrakcyjny sposób. Należy stwierdzić, że rodzaj przewagi konkurencyjnej szkoły wyższej zależy niewątpliwie od społeczno- -ekonomicznych uwarunkowań. W okresie niższej zasobności materialnej społeczeństwa-przewagę tę mogą stanowić niższe koszty studiowania, tj. opłaty wstępne, wysokość czesnego, opłaty za egzaminy poprawkowe, itp. Poza tym także możliwości uzyskania stypendiów za dobre wyniki w nauce, stypendiów socjalnych czy też miejsca w domach studenta. W okresie wyższej zasobności materialnej, jak również pogłębionej świadomości społecznej, wysokiego poziomu cywilizacyjnego społeczeństwa przewagę konkurencyjną tworzą czynniki związane z rozwojem osobowości studentów, rozwojem ich kreatywności i ogólnie mówiąc – rozwojem intelektualnym. Ważnym elementem omawianej przewagi w okresie prosperity jest uzyskanie możliwości rozwoju fizycznego i kulturalnego co wiąże się z dysponowaniem przez szkołę wyższą różnymi obiektami umożliwiającymi realizację tych zainteresowań. Do obiektów tych można zaliczyć np. basen kąpielowy, halę sportową i siłownię. Rozwój kulturalny mogą umożliwić tradycje szkoły wyższej w zakresie wydarzeń związanych z kulturą studencką, np. zespoły pieśni i tańca, kabarety, kluby miłośników przyrody czy fotografii, itd.

W każdych jednakże warunkach ekonomicznych najważniejszym elementem przewagi konkurencyjnej była jakość nauczania. Jakość nauczania wyznaczają przede wszystkim programy nauczania i kadra naukowo-dydaktyczna, która jest jednym z najważniejszych interesariuszy szkoły wyższej. W ramach stosowania zasad odpowiedzialności społecznej uważa się też, że istotnym atutem konkurencyjnym poszczególnych szkół jest rozwijanie aktywności badawczej studentów, współudział studentów w powstawaniu i realizacji badań naukowych, kreatywności w kwestii inicjowania i podejmowania różnych zamysłów przedsiębiorczych.

W związku ze wzrostem znaczenia społecznej odpowiedzialności organizacji biznesowych (CSR) w zarządzaniu, zasady jej realizacji stały się elementem składowym przesądzającym o ich tożsamości i wizerunku. Również w szkołach wyższych zasady CSR mogą być stosowane i bez wątpienia wzmacniają przewagę konkurencyjną na rynku edukacyjnym.