Oświadczenie dotyczące etyki publikowania i nieprawidłowosci w publikowaniu
W celu zapewnienia integralności procesu publikowania prac naukowych – od etapu projektu badań do publikacji, oczekuje się od Autorów nadsyłanych artykułów, Redaktorów, Recenzentów oraz Wydawcy czasopisma naukowego Marketing Instytucji Naukowych i Badawczych – Wydawnictw Naukowych Sieci Badawczej Łukasiewicz – Instytutu Lotnictwa, postępowania zgodnie ze standardami etycznymi i zaleceniami Komitetu do Spraw Etyki Publikacyjnej (COPE – Committee on Publication Ethics).
Zarys etycznej praktyki wydawniczej Komitetu ds. Etyki Publikacyjnej (COPE’s Core Practices) przedstawiony został w poniższych zaleceniach :
Obowiązki autora
Autorzy artykułów przedłożonych do publikacji muszą być w stanie wykazać swój znaczący wkład w przeprowadzone badania. Autorzy muszą powstrzymać się przed mylną interpretacją wyników, co mogłoby podważyć zaufanie pokładane w rzetelność wydawnictwa, profesjonalizm w przestrzeganiu zasad autorstwa publikacji naukowych i w efekcie całego naukowego przedsięwzięcia. Zachowaniu integralności badań i ich prezentacji pomaga przestrzeganie zasad dobrej praktyki naukowej zawartej w poniższych stwierdzeniach:
- Zaleca się autorom aby upewnili się, że wszystkie osoby, którym można przypisać autorstwo pracy, tj. autor główny i powiązani współautorzy są wymienieni w artykule w momencie jego przedkładania do publikacji. Każdy z autorów musiał w wystarczającym stopniu wziąć udział w pracach nad artykułem, tj. wnieść znaczący wkład do koncepcji, zarysu, wykonania, pozyskania danych lub analizy/interpretacji badań, opracował projekt artykułu lub poddał go krytycznej ocenie pod kątem jego treści. Każdy z autorów ponosi publiczną odpowiedzialność za jego zawartość. Wszyscy wymienieni autorzy zapoznali się z wersją ostateczną artykułu i wyrazili zgodę na jego publikację.
- Wszystkie osoby, które w znaczący sposób włożyły swój wkład w pracę zaprezentowaną w artykule, tj. pomoc techniczna, wsparcie w procesie pisania i edytowania, ale nie mogą zostać określone jako autorzy powinni zostać wymienieni w sekcji „podziękowań”, po wcześniejszym uzyskaniu ich zgody na bycie wymienionym z imienia i nazwiska.
- Artykuł przedłożony do rozważenia musi być oryginalną, do tej pory nigdzie indziej nieopublikowaną pracą, w jakiekolwiek formie czy języku; nie może być także równocześnie przedłożony do publikacji w innym wydawnictwie.
- Ten sam artykuł nie może być podzielony na kilka części w celu zwiększenia ilości przedłożeń do publikacji i przesłany do publikacji w jednym lub w różnych wydawnictwach.
- Wyniki badań powinny być przedstawione w sposób przejrzysty, uczciwy i bez fabrykacji, fałszowania lub niewłaściwej manipulacji danymi (w tym manipulacji obrazem – technicznie poprawia się tylko zdjęcia pod kątem czytelności). Autorzy powinni przestrzegać specyficznych dla dyscypliny zasad pozyskiwania, wybierania i przetwarzania danych. Negatywne i niejednoznaczne wyniki, podobnie jak pozytywne wyniki, powinny zostać opublikowane lub w inny sposób udostępnione publicznie. Na żądanie autorzy powinni być przygotowani do przesłania odpowiedniej dokumentacji lub danych w celu weryfikacji poprawności przedstawionych wyników. Może to mieć postać surowych danych, próbek, zapisów itp., z wyłączeniem informacji wrażliwych w postaci poufnych lub zastrzeżonych danych.
- Wszystkie źródła w dostarczony artykułach muszą być poprawnie zacytowane. Należy w odpowiedni sposób uwzględnić odniesienia do innych utworów (obejmuje to materiał, który jest skopiowany z dużą dokładnością, streszczony i / lub parafrazowany), znaki cudzysłowu (w celu oznaczenia słów zaczerpniętych z innego źródła) są używane do pełnego kopiowania materiału. Należy zapewnić uprawnienia dla treści, które są chronione prawem autorskim oraz cytować publikacje, które miały wpływ na określenie charakteru pracy opisanej w manuskrypcie.
- Autorzy powinni upewnić się, że posiadają uprawnienia do korzystania z oprogramowania, kwestionariuszy / ankiet (internetowych) i skal w swoich badaniach (w stosownych przypadkach).
- Autorzy będą pociągnięci do odpowiedzialności za fałszywe oświadczenia na temat jednostki (osoby, instytucji naukowej lub firmy) lub opis jej postępowania i zachowania. Dotyczy to również czynności, które potencjalnie mogą zostać postrzegane jako atak na ową jednostkę lub roszczenia wobec tej osoby/instytucji.
- Autorzy muszą być zaangażowani w proces recenzencki i udzielać szybkiej odpowiedzi oraz przedkładać informację zwrotną na żądanie edytora lub recenzenta. Autorzy powinni systematycznie odpowiadać, punkt po punkcie, w określonych ramach czasowych, rewidując i przedkładając poprawiona wersję artykułu do wydawnictw.
- Autorzy muszą ujawnić wszystkie relacje lub powiązania, które mogą mieć bezpośredni lub potencjalny wpływ na treść artykułu lub wzbudzać uprzedzenia co do jego zawartości. Ponadto należy ujawnić powiązania wykraczające poza zobowiązania finansowe, które mogą być ważne dla czytelników. Mogą to być relacje osobiste, ale także sprzeczność interesów bezpośrednio lub pośrednio związanych z tymi badaniami, relacje zawodowe lub osobiste przekonania, które mogą mieć wpływ na ich badania. Autorzy powinni ujawnić wszystkie źródła finansowego wsparcia dla artykułu. Przykłady potencjalnych konfliktów interesów, które powinny być ujawnione obejmują tło finansowe, tak jak honoraria, granty naukowe i inne fundusze, udział w pracy biura rzecznika, członkostwo, zatrudnienie, usługi konsultacyjne, posiadanie akcji lub inne udziały kapitałowe, a także płatne ekspertyzy lub uzgodnienia dotyczące licencjonowania patentów. Konflikt interesów bez tła finansowego to, np.: osobiste lub profesjonale powiązania, afiliacje, wiedza i poglądy dotyczące tematyki i materiałów omawianych w pracy.
- W przypadku gdy autorzy odkryją znaczące błędy lub nieścisłości we własnym opublikowanym artykule są zobowiązani do niezwłocznego powiadomienia Redakcji i wydawcy oraz podjęcia współpracy w celu naniesienia poprawek lub wycofania artykułu.
- Autorzy muszę upewnić się, że procedury z udziałem zwierząt lub ludzi zostały przeprowadzone zgodnie z odpowiednimi regulacjami i uzyskały zgodę odpowiednich instytucji. Artykuł musi zawierać oświadczenie, że osoby biorące udział w badaniach udzieliły autorom świadomej zgody. Autorzy powinni również wyraźnie poinformować w pracy o zastosowaniu metod wymagających użycia chemikaliów, procedur lub sprzętu, które z natury są niebezpieczne dla zwierząt lub ludzi. Autorzy mają obowiązek podania do publicznej wiadomości wyników ich badań jeśli brali w nich udział ludzie i są odpowiedzialni za kompletność i dokładność swoich raportów, pamiętając, że należy zawsze przestrzegać praw do zachowania prywatności uczestników
Obowiązki redakcji
- Redakcja powinna dążyć do przestrzegania Kodeksów postępowania i Wytycznych dotyczących najlepszych praktyk przedstawionych przez Komitet ds. Etyki Publikacji.
- Redaktorzy dokonują oceny przedłożonych artykułów wyłącznie podstawie ich wartości merytorycznej (ważności dla czytelników i badaczy, oryginalności, poprawności badań, przejrzystości, biorąc pod uwagę komentarze recenzentów, jak również obowiązujących przepisów prawa dotyczących zniesławienia, naruszenia praw autorskich i plagiaryzmu i decydują, które artykuły powinny zostać opublikowane ze względu na zgodność z zakresem tematyki wydawnictwa bez względu na rasę, płeć, orientację seksualną, pochodzenie etniczne, obywatelstwo, wiarę i poglądy polityczne czy afiliację instytucyjną autorów.
- Redakcja wydawnictw nie ujawni żadnej informacji na temat przedłożonego artykułu innym osobom niż recenzenci, potencjalni recenzenci i innymi doradcy redakcyjny oraz wydawca. Informacje lub pomysły uzyskane przez redakcję w sposób uprzywilejowany z racji opracowywania redakcyjnego artykułu będą traktowane jako poufne i nie będą wykorzystywane dla ich osobistej korzyści.
- Redaktorzy zapewniają, że wszystkie przedłożone artykuły celem ich publikacji zostaną przekazane do recenzji przez co najmniej dwóch recenzentów, którzy są ekspertami w dziedzinie dotyczącej rozpatrywanego artykułu. Redakcja doradza recenzentom w przejrzysty sposób oraz tworzy bazę odpowiednich recenzentów i uaktualnia ją na podstawie aktywności konkretnego recenzenta.
- Redaktorzy oraz redakcja nie będą posługiwać się nieopublikowanymi informacjami przedstawionymi w przedłożonym do publikacji artykule do własnych celów badawczych bez wyraźnej pisemnej zgody autorów. Redaktorzy wycofają się z publikacji i rozważania artykułów, w przypadku których zachodzi konflikt interesów wynikający z powiązań natury konkurencyjnej, współpracy lub innego rodzaju relacji z autorami, firmami lub instytucjami mającymi powiazania z przedłożoną pracą; w zamian za to zwrócą się do innego członka redakcji z prośbą o opracowanie artykułu.
- Zadaniem redaktorów jest zapobieganie publikacji artykułów, w przypadku których doszło do wykroczenia w zakresie badań. Jeśli pojawią się uzasadnione wątpliwości natury etycznej w odniesieniu do przedłożonego lub już opublikowanego artykułu redaktor wraz z wydawcą podejmą wszelkie stosowne czynności celem wyjaśnienia sytuacji; niezwłocznie opublikują notę wyrażającą zaniepokojenie, erratę, wyjaśnienie lub innego rodzaju notatkę w czasopiśmie lub wycofają artykuł.
- W przypadku podejrzeń o niewłaściwe postępowanie Dział Wydawnictw Naukowych Sieci Badawczej Łukasiewicz – Instytutu Lotnictwa będzie przestrzegać Wytycznych COPE dotyczących wycofywania artykułów.
Obowiązki recenzenta
- Recenzenci asystują redaktorowi w podejmowaniu redaktorskich decyzji i poprzez komunikację redakcyjną z autorami mogą pomóc autorom w ulepszaniu ich artykułów. Jest to istotny element procesu naukowego. Recenzenci dostarczają czasopismom profesjonalną informację będącą właściwym i prawdziwym odzwierciedleniem ich wiedzy specjalistycznej.
- Recenzent powinien być w stanie odpowiedzieć w rozsądnym terminie i poinformować niezwłocznie redakcję gdy stwierdzi, że nie posiada wystarczającej wiedzy specjalistycznej wymaganej do przeprowadzenia recenzji. Powinien również poinformować redakcję jeśli pojawią się okoliczności uniemożliwiające mu napisanie recenzji w ustalonym czasie oraz zwrócić się z prośbą o odroczenie terminu jej dostarczenia.
- Recenzenci muszą zadeklarować wszelkie potencjalne konflikty interesu wynikające z relacji lub powiązań z którymkolwiek z autorów, firm lub instytucji związanych z artykułem lub z opisanym w nim badaniem. Powinni zasięgnąć porady redakcji jeśli podejrzewają lub odkryją, że zaistniały okoliczności uniemożliwiające im przedłożenie rzetelnej i bezstronnej recenzji. Na ich recenzję nie mogą mieć wpływu narodowość, płeć ani religijne lub polityczne poglądy autorów. Recenzenci muszą zachować obiektywność i pozostać konstruktywni w swoich recenzjach przedstawiając jasno sformułowane spostrzeżenia wsparte popierającymi je argumentami, tym samym umożliwiając autorom ulepszenie ich artykułów.
- Recenzenci powinni zachować poufność wszelkich szczegółów dotyczących artykułu i recenzji, zarówno podczas jak i po zakończeniu procesu recenzenckiego. Artykuł nie może być pokazywany osobom trzecim lub z nimi omawiany, chyba że redaktor wyrazi na to zgodę (redaktor zrobi to tylko w wyjątkowych sytuacjach i szczególnych okolicznościach). Dotyczy to również zaproszonych recenzentów, którzy odmówili przygotowania recenzji. Recenzenci muszą najpierw uzyskać zgodę redakcji, jeśli chcą zaangażować inne osoby w proces recenzencki. Osoby, które pomogły im w pisaniu recenzji artykułu powinna znaleźć się w dokumentacji wydawnictwa.
- Jeśli recenzenci zauważą jakiekolwiek istotne podobieństwo lub pokrywanie się zawartości rozważanego do publikacji artykułu z innymi przedłożonymi lub już opublikowanymi artykułami, o których mają wiedzę, muszą niezwłocznie poinformować redaktora.
- Redaktor powinien zostać poinformowany o wszelkich wątpliwościach natury etycznej recenzenta dotyczących przedłożonego artykułu.
- Recenzent nie może czerpać korzyści z nieopublikowanych materiałów ujawnionych w recenzowanym przez siebie artykule bez pisemnej zgody autorów.