Abstrakt:

2005 rok był okresem szczytowym dla sektora uczelni wyższych. W Polskich uczelniach studiowało wtedy blisko 2 mln studentów, a sprzyjający trend wzrostowy trwał nieprzerwanie od 15 lat. Tak duży popyt na wiedzę zaowocował również silnym wzrostem liczby uczelni wyższych. Jednak od 2006 roku liczba studentów zaczęła spadać, a biorąc pod uwagę dane demograficzne należy zakładać, że ten trend będzie trwał przez kolejne lata.

Badania prowadzone na zlecenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego wskazują, że metody zarządzania szkołami wyższymi w Polsce, na tle rozwiązań światowych, są przestarzałe. Są bowiem skupione wokół spojrzenia pracowników nauki, a nie na oczekiwaniach studentów. W świetle niesprzyjających trendów demograficznych, a więc coraz większych trudności w utrzymaniu się szkół na rynku, należy oczekiwać, że władze uczelni w większym stopniu niż dziś ma to miejsce, będą  musiały skupić się na oczekiwaniach rynku i przyjąć za punkt koncentracji rozwój umiejętności zarządzania marketingowego. Choć sytuacja ta dotyczy także części uczelni publicznych artykuł ten uwzględnia spojrzenie głównie uczelni niepublicznych.

Celem artykułu jest zaprezentowanie możliwości i barier budowania silnej pozycji konkurencyjnej uczelni wyższych w sektorze. Zakres prowadzonych tu rozważań obejmuje zagadnienia zarządzania strategicznego uczelnią, marketingu oraz aspekty zarządzania personelem uczelni. Artykuł jest opracowany na podstawie dostępnej literatury, raportów, kilkunastoletniego doświadczenia pracy w kilku uczelniach niepublicznych w Polsce oraz na podstawie badań autora, które wykonywał dla potrzeb przygotowania strategii marketingowych tych uczelni.

Kluczowe wnioski jakie płyną z niniejszego artykułu są następujące:

• Uczelnie wyższe powinny większą wagę przywiązywać do znaczenia planowania strategicznego.
• Przy ustalaniu priorytetów zarządzania w większym stopniu uczelnie powinny brać pod uwagę punkt widzenia klientów, tj. kandydatów na studia i obecnych studentów.
• Kluczowym działaniem o znaczeniu strategicznym dla uczelni powinno być budowanie silnego wizerunku uczelni oraz rozwój umiejętności dydaktycznych wśród wykładowców akademickich.