dr Marzena Feldy
Abstrakt:
Na kształt i działalność sektora nauki przemożny wpływ wywiera zarówno wielkość alokowanych środków, jak i sposób ich dystrybucji. Stworzenie sprawiedliwego systemu podziału środków publicznych na badania, który jednocześnie pozwoli w efektywny sposób realizować wytyczone cele polityki naukowej, stanowi poważne wyzwanie. Kluczową kwestią pozostaje określenie właściwych proporcji poszczególnych kanałów dystrybucji środków. Chociaż zadanie to znajduje się w gestii państwa, pożądane jest podjęcie w tym zakresie współpracy ze środowiskiem naukowym. Wprowadzanie rozwiązań, które budzą sprzeciw naukowców powoduje bowiem, że system jest niestabilny i osiąga mniejszą skuteczność, co przejawia się między innymi niższym poziomem wskaźników doskonałości naukowej i innowacyjności kraju. Powyższe spostrzeżenia zyskują na aktualności w Polsce, gdzie na mocy reform z lat 2009–2011 zmianie uległy zasady działania instytucji naukowych. Wprowadzono neoliberalny model funkcjonowania, którego podstawą jest konkurencyjność i premiowanie najlepiej ocenianych jednostek naukowych i naukowców. W obliczu tych faktów zasadne wydaje się podjęcie badań, które dostarczą wiedzy o tym, jak dokonane zmiany odbierane są przez środowisko naukowe. Celem niniejszego artykułu jest w szczególności przedstawienie, jak postrzegany jest ustanowiony w wyniku reform projektowy model finansowania i jaki jego wizerunek ukształtował się w oczach polskich naukowców. Aby uzyskać kompletny obraz sytuacji, przeanalizowano zarówno wizerunek racjonalny, jak i emocjonalny. Wnioski dotyczące postrzegania modelu projektowego wysunięto na podstawie materiału empirycznego zgromadzonego w badaniu jakościowym, którego szczegóły zostaną zaprezentowane w rozdziale metodologicznym. Wcześniej zaś autorka omówi podstawowe modele dystrybucji środków publicznych na naukę oraz scharakteryzuje najistotniejsze cechy systemu funkcjonującego w Polsce. Na zakończenie zaś przedstawione zostaną implikacje, jakie ukształtowany wizerunek modelu projektowego może mieć dla krajowego systemu nauki.
Publiczne finansowanie projektów badawczych w Polsce – jaki ma wizerunek i co z tego wynika?
dr Marzena Feldy, Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy, Polska – doktor nauk ekonomicznych w dyscyplinie nauk o zarządzaniu, adiunkt w Ośrodku Przetwarzania Informacji – Państwowym Instytucie Badawczym. Kieruje pracami Laboratorium Analiz Statystycznych i Ewaluacji OPI PIB, które zajmuje się badaniami z zakresu polityki naukowej i innowacyjnej. Jest autorką publikacji i analiz dotyczących sektora nauki i szkolnictwa wyższego, jak również zachowań konsumenckich i komunikacji marketingowej. Ukończyła Szkołę Główną Handlową w Warszawie i Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. W swoich badaniach stosuje podejście interdyscyplinarne, wykorzystując wiedzę zarówno z zarządzania, jak i psychologii.