MARKETING INSTYTUCJI NAUKOWYCH I BADAWCZYCH,
eISSN 2353-8414, 2024, Vol. 53, Issue 3
Spis treści:
- Zastosowanie modelowania równań strukturalnych do analizy wpływu świadomości ekologicznej na gotowość do płacenia za zieloną energię i produkty ekologiczne – przykład polski
Szymon Michalak, Paweł Bartkowiak, Magda Stachowiak-Krzyżan - Czynniki warunkujące zakup produktów spożywczych przez młodych polskich konsumentów
Irena Ozimek, Julita Szlachciuk, Olena Kulykovets, Anna Dąbrowska - Społeczna odpowiedzialność w misjach i wizjach instytutów badawczych
Urszula Szulc, Justyna Bugaj - Zrównoważony rozwój korporacji: ewolucja teorii i praktyczne wdrożenie
Liudmyla Shulhina, Qiao Dong - Postawy polskich konsumentów z pokolenia z wobec społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw (CSR)
Mirosław Pacut - Wirtualizacja zachowań konsumentów usług w Polsce – perspektywa postpandemiczna
Barbara Kucharska, Mirosława Malinowska
Zastosowanie modelowania równań strukturalnych do analizy wpływu świadomości ekologicznej na gotowość do płacenia za zieloną energię i produkty ekologiczne – przykład polski
Szymon Michalak1*, Paweł Bartkowiak2, Magda Stachowiak-Krzyżan3
123Poznań University of Economics and Business, Al. Niepodległości 10, 61-875 Poznań, Poland
1*E-mail: szymon.michalak@ue.poznan.pl
ORCID: 0000-0003-2874-7694
2E-mail: pawel.bartkowiak@ue.poznan.pl
ORCID: 0000-0001-9330-756X
3E-mail: magda.stachowiak-krzyzan@ue.poznan.pl
ORCID: 0000-0002-4093-2238
DOI: 10.2478/minib-2024-0013
Abstrakt:
Troska o zrównoważony rozwój środowiska naturalnego jest obszarem rosnącego zainteresowania na całym świecie. Problemy środowiskowe mogą mieć różny wpływ na jednostki i społeczeństwo. Zachowania proekologiczne nie odnoszą się tylko do praktyk konsumenckich i motywacji do przyjęcia bardziej zrównoważonego stylu życia, ale mogą również obejmować konkretne decyzje zakupowe. Celem głównym artykułu jest określenie postaw Polaków wobec zachowań proekologicznych, w szczególności: troski o środowisko (KE), promowanie w swoim otoczeniu proekologicznych zachowań (PPB), przekonania, że Polska powinna zrezygnować z węgla (MAFC) oraz gotowości do ponoszenia dodatkowych kosztów (WTP). W artykule omówiono wyniki badania przeprowadzonego w 2023 roku na próbie 554 polskich respondentów. W doborze próby badawczej zastosowano metodę nielosowego doboru. W procesie analizy wyników wykorzystano konfirmacyjną analizę czynnikową (CFA) oraz modelowanie równań strukturalnych (SEM). Wyniki wskazują, że na promowanie w swoim otoczeniu proekologicznych zachowań (PPB) wpływała troska o środowisko (EC). Ustalono, że na przekonanie, że Polska powinna zrezygnować z węgla (MAFC) wpływa troska o środowisko (EC) i promowanie w swoim otoczeniu proekologicznych zachowań (PPB). Dodatkowo na gotowość do ponoszenia dodatkowych kosztów (WTP) wpływało promowanie w swoim otoczeniu proekologicznych zachowań (PPB) oraz przekonanie, że Polska powinna zrezygnować z węgla (MAFC). Wyniki badania wskazują, że EC nie wpływa znacząco na WTP. Do weryfikacji hipotez wykorzystano model równań strukturalnych, którego rzetelność potwierdzono wskaźnikami dopasowania – m.in.: CMIN/df = 2.542 (<3.0), RMSEA = 0.053 (<0.08) i CFI = 0.985 (>0.90).
Czynniki warunkujące zakup produktów spożywczych przez młodych polskich konsumentów
Irena Ozimek1*, Julita Szlachciuk2, Olena Kulykovets3, Anna Dąbrowska4
13 Management Institute, Warsaw University of Life Sciences (WULS-SGGW), Nowoursynowska 166, 02-776 Warsaw, Poland
2 Department of Food Market and Consumer Research, Institute of Human Nutrition Sciences, Warsaw University of Life Sciences (WULS-SGGW), Nowoursynowska 166, 02-776 Warsaw, Poland
4 Department of Consumer Behaviour Research, Institute of Management, Collegium of Management and Finance, Warsaw School of Economics, al. Niepodległości 162, 02-554 Warsaw, Poland
1*E-mail: irena_ozimek@sggw.edu.pl
ORCID: 0000-0003-3430-8276
2E-mail: julita_szlachciuk@sggw.edu.pl
ORCID: 0000-0002-9742-2044
3E-mail: olena_kulykovets@sggw.edu.pl
ORCID: 0000-0002-6917-5437
4E-mail: adabro3@sgh.waw.pl
ORCID: 0000-0002-6917-5437
DOI: 10.2478/minib-2024-0014
Abstrakt:
W artykule przedstawiono determinanty zakupu produktów żywnościowych przez młodych konsumentów w wieku 18-25 lat. W procesie podejmowania decyzji o zakupie określonych produktów spożywczych konsumenci zwracają uwagę na różne czynniki ekonomiczne i pozaekonomiczne, w tym marketingowe. Młodzi nabywcy stanowią istotną grupę dla rozwoju gospodarki. Dostrzegając złożoność czynników determinujących wybory żywnościowe konsumentów, podjęto próbę sprawdzenia znaczenia i wpływu wybranych 17 czynników na zakup żywności przez młodych konsumentów. Badanie zostało przeprowadzone na przełomie października i listopada 2020 roku metodą CAWI. Do przeprowadzenia badania wykorzystano Formularze Google dostępne w Internecie. Do analizy danych zastosowano analizę czynnikową i analizę skupień. Większość respondentów przyznała, że podczas zakupów żywności zwraca uwagę przede wszystkim na cenę oraz datę przydatności do spożycia/datę minimalnej trwałości.
Społeczna odpowiedzialność w misjach i wizjach instytutów badawczych
Urszula Szulc1, Justyna Bugaj2
1 WSB University, Zygmunta Cieplaka 1, 41-300 Dąbrowa Górnicza, Poland Educational Research Institute, Górczewska 8, 01-180 Warsaw, Poland
2 Krakow University of Economics, Rakowicka 27, 31-510 Krakow, Poland
1*E-mail: u.szulc@ibe.edu.pl
ORCID: 0009-0008-2555-8170
2E-mail: justynamariabugaj@gmail.com
ORCID: 0000-0002-0652-4134
DOI: 10.2478/minib-2024-0015
Abstrakt:
Głównym celem działania instytutów badawczych jest wspieranie społecznych aktywności, działanie na rzecz gospodarki i dla dobra społecznego. Jest on w obszarze społecznej odpowiedzialności nauki, która jest nieco inaczej definiowana niż społeczna odpowiedzialność biznesu. Stąd celem artykułu jest zidentyfikowanie elementów społecznej odpowiedzialności w treści misji i wizji polskich instytutów badawczych (złożonych zarówno w postaci formalnych, jak i nieformalnych deklaracji). Do uzyskania celu wykorzystano dwie metody badawcze. Krytyczną analizę literatury przedmiotu (66), na podstawie której, opracowano kryteria analizy społecznej odpowiedzialności w instytutach badawczych oraz analizę treści misji i wizji polskich instytutów badawczych (88), dzięki której sprawdzono występowanie opracowanych kryteriów. Wyniki badań przedstawiono przy pomocy programów R oraz WordArt. W rezultacie stwierdzono, że w misjach i wizjach polskich instytutów badawczych rzadko występują elementy społecznej odpowiedzialności, mimo iż członkowie społeczności instytutów takowe działania deklarują. Oznacza to konieczność prowadzenia dalszych badań: 1. z perspektywy pracowników instytutów, dotyczących diagnozy nieformalnych działań dających się zakwalifikować jako aktywność społecznie odpowiedzialna; 2. z perspektywy kierujących instytutami badawczymi, dotyczących systemowych rozwiązań związanych z społecznie odpowiedzialną aktywnością instytutów badawczych. Rezultaty przedstawionych rozważań mogą służyć przygotowaniu rekomendacji możliwych do wykorzystania przy opracowaniu i realizacji strategii instytutów badawczych w Polsce.
Zrównoważony rozwój korporacji: ewolucja teorii i praktyczne wdrożenie
Liudmyla Shulhina1, Qiao Dong2
1 Warsaw School of Economics, College of Management and Finance, Institute of Management, al. Niepodległości 162, 02-554 Warsaw, Poland
2 National Technical University of Ukraine, “Igor Sikorsky Kyiv Polytechnic Institute”, prosp. Beresteiskyi, 37, Kyiv, 03056, Ukraine
1*E-mail: shulm@ukr.net
ORCID: 0000-0001-9554-6185
2E-mail: d.tsiao@kpi.ua
ORCID: 0009-0001-7686-4935
DOI: 10.2478/minib-2024-0016
Abstrakt:
W tym artykule zbadano praktyczne znaczenie i rosnącą trafność koncepcji zrównoważonego rozwoju (KZR). Aby poprzeć hipotezę, że zasady KZR muszą przejść od bycia w dużej mierze deklaratywnymi do bardziej praktycznej realizacji, zastosowano różne metody badań biurkowych. Metoda historyczna jest używana do prześledzenia powstawania i ewolucji KZR, podkreślając przejście od rozwoju pojedynczego do zróżnicowanego, od krótkoterminowej do długoterminowej zrównoważoności i od krajowej do globalnej współpracy. Metody logiczne i analityczne dodatkowo wyjaśniają rosnące globalne skupienie na kwestiach ekonomicznych, środowiskowych i społecznych. W artykule zbadano również podejścia do klasyfikowania kluczowych aspektów nowoczesnego zrównoważonego rozwoju oraz zidentyfikowano najnowsze trendy w tej dziedzinie. Podkreśla się znaczenie integracji wymiaru ekonomicznego, środowiskowego i społecznego KZR z działalnością korporacyjną. Podano przykłady udanej implementacji zasad KTR w działalność korporacji. Wyniki jednak wskazują, że szersze i skuteczniejsze ramy są niezbędne do przeniesienia KZR z teorii do praktyki, umożliwiając korporacjom skuteczniejsze rozwiązywanie globalnych wyzwań.
Postawy polskich konsumentów z pokolenia z wobec społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw (CSR)
Mirosław Pacut
Faculty of Management, Department of Marketing, University of Economics in Katowice,
1 Maja 50, 40-287 Katowice, Poland
E-mail: miroslaw.pacut@ue.katowice.pl
ORCID: 0000-0001-6494-5167
DOI: 10.2478/minib-2024-0017
Abstrakt:
Społeczna odpowiedzialność biznesu (corporate social responsibility – CSR) jest koncepcją zarządzania, stanowiącą odpowiedź na obserwowany wzrost uwrażliwienia społeczeństw na negatywne pozaekonomiczne efekty zewnętrzne prowadzenia działalności gospodarczej. Sukces rynkowy współczesnych przedsiębiorstw warunkowany jest już nie tylko innowacyjnością w zakresie kreowania i doboru instrumentów kształtowania pozycji rynkowej, ale także koniecznością zdefiniowania przez nie swojego miejsca w środowisku społecznym, którego część niewątpliwie stanowią. Celem artykułu jest próba identyfikacji sposobu postrzegania i postaw wobec podejmowanych przez przedsiębiorstwa działań CSR wśród konsumentów z pokolenia Z – którego postawy, preferencje i zachowania w niedalekiej przyszłości będą decydowały o obrazie rynków oraz możliwości osiągania na nich sukcesu przez przedsiębiorstwa. Wyniki przeprowadzonego przez autora badania wskazują na istotne znaczenie przykładane do odpowiedzialności społecznej biznesu przez młodych konsumentów, wyrażane zarówno w ogólnych postawach wobec podejmowanych przez przedsiębiorstwa działań w ramach CSR, jak i w gotowości do aktywnego ich wspierania, m.in. poprzez dokonywane wybory rynkowe.
Wirtualizacja zachowań konsumentów usług w Polsce – perspektywa postpandemiczna
Barbara Kucharska1, Mirosława Malinowska2
1,2 Faculty of Economics, Department of Market and Consumption, University of Economics in Katowice, 1 Maja 47, 40-287 Katowice, Poland
1E-mail: barbara.kucharska@ue.katowice.pl
ORCID: 0000-0003-0669-3330
2E-mail: miroslawa.malinowska@ue.katowice.pl
ORCID: 0000-0001-7467-2502
DOI: 10.2478/minib-2024-0018
Abstrakt:
Wirtualizacja zachowań konsumentów, intensyfikowana przez pandemię COVID-19, znacząco wpłynęła na sektor usług w Polsce. Pandemia przyspieszyła adaptację wirtualnych rozwiązań w wielu branżach, w tym turystyce, gastronomii, kulturze, edukacji oraz opiece zdrowotnej. Artykuł rozpoczyna od przedstawienia integracji rozwiązań cyfrowych w różnych sektorach usługowych, analizując ich wpływ na zachowania konsumentów i sposób świadczenia usług. Opierając się na ankiecie internetowej przeprowadzonej w listopadzie 2022 roku na próbie 1100 respondentów, których profil społeczno-demograficzny odpowiada cechom Polaków korzystających z Internetu (panel Ariadna), artykuł bada percepcje konsumentów oraz efektywność transformacji cyfrowej w trakcie pandemii. Wyniki wskazują, że polscy konsumenci pozytywnie ocenili rozwiązania wirtualne, które ułatwiły dostęp do usług podczas okresu ograniczeń. Niemniej jednak, gotowość do kontynuacji wykorzystywania tych rozwiązań w rzeczywistości postpandemicznej jest selektywna, ze szczególnym preferowaniem rozwiązań w obszarach administracji, dostawy jedzenia oraz telemedycyny, podczas gdy zainteresowanie wirtualnymi usługami kulturalnymi pozostaje ograniczone. Badanie podkreśla znaczenie potrzeby i postępu technologicznego w kształtowaniu nowoczesnych interakcji konsumentów z sektorem usług, sugerując trwałe, ale selektywne, przyszłe wykorzystanie usług wirtualnych po pandemii.