Abstrakt:

Celem artykułu jest analiza wykorzystania stron internetowych w komunikacji i budowaniu wizerunku krajowych instytucji naukowych. Jedną z przesłanek podjęcia tematu stanowi wzrost uwagi przykładanej do komunikacji naukowej, co wiąże się z potrzebą angażowania w badania społeczeństwa, wyrażoną w Rome Declaration on Responsible Research and Innovation in Europe w 2014 r. Na kwestię tę nakłada się zyskujące na sile zjawisko mediatyzacji nauki, które wymaga od specjalistów ds. public relations dokładania starań w celu zapewnienia, że ich przekaz nie ulegnie zniekształceniu. Na aktualność podjętego problemu wskazuje też rosnący nacisk na komercjalizację badań naukowych, który kreuje potrzebę podejmowania przemyślanych działań w zakresie popularyzacji odkryć naukowych, oraz niż demograficzny, który coraz mocniej daje znać o sobie szkołom wyższym i stwarza konieczność budowania silnych marek w tym sektorze.

Aby zrealizować postawiony cel, w lipcu 2015 r. dokonano przeglądu 605 stron internetowych krajowych instytucji naukowych pod kątem udostępniania danych kontaktowych do osób odpowiedzialnych za działalność komunikacyjną, publikowania komunikatów informujących o aktualnych wydarzeniach oraz materiałów wizualnych, wykorzystywania takich narzędzi jak newslettery, kanały RSS i media społecznościowe, a także stosowania rozwiązań ułatwiających nawiązanie kontaktu z ekspertami oraz przedrukowywania materiałów na własny temat z innych mediów. Analizę przeprowadzono z uwzględnieniem różnych typów instytucji naukowych (uczelnie publiczne, uczelnie niepubliczne, instytuty badawcze i instytuty PAN), a także ich wielkości i faktu posiadania uprawnień do nadawania stopni naukowych.

Uzyskane wyniki pokazują, że instytucje naukowe stosunkowo rzadko w pełni wykorzystują w działalności z zakresu public relations potencjał, jaki mają strony internetowe. Zgodnie z przewidywaniem zdecydowanie aktywniejsze na tym polu są instytucje naukowe posiadające wyodrębnioną komórkę/stanowisko ds. komunikacji. Największym stopniem profesjonalizacji komunikacji charakteryzują się publiczne szkoły wyższe. Z wyjątkiem uczelni prywatnych nie zaobserwowano wyraźnych prawidłowości między wielkością instytucji a ich aktywnością w zakresie prowadzonej komunikacji. O zaangażowaniu w działania komunikacyjne można z większym powodzeniem wnioskować na podstawie informacji o posiadaniu przez instytucję uprawnień do nadawania stopni naukowych.

Dodatkowo, w rezultacie przeprowadzonego przeglądu, z jednej strony zdiagnozowano najczęściej popełniane błędy w komunikacji za pośrednictwem stron internetowych, a z drugiej – zidentyfikowano przykłady serwisów, które wzorcowo wypełniają funkcję komunikacyjną i wizerunkową. Informacje te mogą posłużyć praktykom do oceny własnych stron internetowych i skorygowania ewentualnych uchybień.